مطالعات پترولوژیکی و ژئوشیمیایی واحدهای پیروکلاستیکی شرق و جنوب شرقی شاهین دژ (آذربایجان غربی) با نگرشی ویژه به پتانسیل پوزولان

: منطق? مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی در بخش شرق و جنوب شرق شهرستان شاهین دژ با مختصات جغرافیایی 46.33 تا 46.39 طول شرقی و 36.36تا 36.43 عرض شمالی قرارگرفته است. از نظر چینه شناسی محدوده مورد مطالعه بخشی از واحدهای آتشفشانی سازند کرج به سن ائوسن می باشد. سنگ های آتشفشانی ناحیه شامل واحدهای پیروکلاستیک توف و ریولیت می باشد. کانی شناسی اصلی ریولیت ها شامل فنوکریست های کوارتز و فلدسپار و شیشه به همراه کانی فرعی بیوتیت و کانی های ثانویه کلسیت و سرسیت و کلریت و زئولیت می باشد. بافت این سنگ جریانی و پورفیری است. وجود بلورهای فنوکریستی از کوارتز با حاشیه خلیج مانند در گدازه ریولیتی احتمالا نشان از تأثیرات ناشی از کاهش فشار در حین صعود ماگما به سطح زمین می باشد. توف ها عمدتاً ویتریک توف بوده و کانی شناسی توف ها شامل: کوارتز و شیشه و آلکالی فلدسپار به همراه کانی فرعی اپاک و کانی های ثانویه کلسیت و کلریت و زئولیت و کانی های رسی می باشد. بافت این سنگ پیلوتاکسیتیک و آفیریک می باشد. بررسی های ژئوشیمیایی نشان می دهد که سری ماگمایی گدازه ریولیت های منطقه مورد مطالعه کالک آلکالن بوده و ماهیت شیمیایی پرآلومینوس دارند که می تواند نشانگر منشأ پوسته ای این سنگ باشد. در دیاگرام عناصر کمیاب خاکی گدازه ریولیتی عناصرrb، th، nd، u، pb، cs و la آنومالی مثبت و عناصر p، ti، nb، ce، ba،zr ، srو euآنومالی منفی نشان می دهند. بر اساس الگوی تکتونوماگمایی، ریولیت های هولاسو به ماگماتسیم ترشیری تیپ قوس های بعد از تصادم زون ایران مرکزی تعلق داشته و ارتباطی با فرورانش فعال نئوتتیس (ماگماتیسم مزوزوئیک حاشیه فعال قاره ای در حاشیه ایران مرکزی ) ندارد. به منظور مطالعات پتانسیل پوزولانی توف ها و گدازه های منطقه مورد مطالعه آزمایش های متعدد انجام گردید بر اساس نتایج حاصل از مقاومت فشاری سنگ های توف در فاصله زمانی 28 روزه مشخص گردید به علت وجود کانی های زئولیتی و فازهای شیشه با عناصر قلیایی سیمان واکنش داده و باعث افزایش مقاومت سیمان شده است ولی نمونه های ریولیتی مقاومتشان کاهش پیدا کرده است. آزمایش گیرش اولیه و ثانویه بر روی نمونه ها نشان از مرغوبیت پوزولان های منطقه دارد. همچنین اکتیویته 75 درصدی پوزولان ها نشان از مرغوبیت این نوع پوزولان دارد. بر اساس مطالعات انجام شده بر روی پوزولان های منطقه مورد مطالعه در صورتیکه اختلاط پوزولانی بین 15 تا 30 درصد باشد بهترین کیفیت را نشان خواهد داد.